انوع سیستم لوله کشی در وسایل گرمایشی

وقتی نوبت به نصب آبگرمکن می‌رسد، انتخاب از بین، انواع سیستم لوله کشی در ساختمان، می‌تواند گیج کننده باشد. لوله‌ها و اتصالات لوله کشی باید محکم، با دوام و غیر خورنده باشند تا بتوانند برای مدت طولانی کار کنند. در زمان انتخاب لوله کشی سیستم‌های گرمایشی، فقط نباید به قیمت لوله آب دقت کنید، زیرا نوع و میزان استفاده نیز، تاثیر زیادی در خرید شما دارند. بنابراین ما در این مطلب یک راهنمای عالی برای انتخاب انواع لوله کشی سیستم‌های گرمایشی و نکاتی را جهت نصب آنها به شما معرفی می‌کنیم. در ادامه همراه ما باشید.

سیستم گرمایشی آبگرمکن

پیش از آنکه بخواهیم انواع سیستم های لوله کشی و نوع آبرسانی را بررسی کنیم، ابتدا بهتر است کمی در مورد عملکرد آبگرمکن بدانید. آبگرمکن‌ها، اعم از برقی یا گازی، مخزن‌دار یا بدون مخزن، برای دریافت آب سرد از لوله‌کشی خانه، گرم کردن آب و رساندن آن به سینک، دوش، یا وسایلی مانند ماشین ظرفشویی طراحی شده‌اند. در  آبگرمکن‌های مخزن‌دار، گرم کردن تمام آب ذخیره شده در مخزن به زمان نیاز دارد. اما در آبگرمکن‌های بدون مخزن، آب در حین عبور از مبدل حرارتی گرم می‌شود. خطوط آب سرد و گرم به موازات یکدیگر قرار دارند. در نقطه‌ای که آب وارد یا خارج می‌شود، ورودی آب سرد با یک حلقه آبی و سمت آب گرم با یک حلقه قرمز مشخص شده است. در صورت اتصال نادرست لوله‌ها برای لوله کشی مشکلاتی به وجود می‌آید.

دستگاه‌های آبگرمکن، به لوله‌های باکیفیت نیاز دارند که در برابر دمای بالای آب با دوام و مقاوم باشند، در فشارهای بالا، کار کنند و آب گرم را در روز و شب بدون تاثیر بر عملکرد سیستم گرمایشی، تحویل دهند. با این حال، انتخاب سیستم لوله کشی مناسب به هیچ وجه آسان نیست. لوله‌کشی مسی تاکنون بیشترین استفاده را داشته است، اما موارد جدیدی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به بررسی موارد مختلف می‌پردازیم.

بیشتر بدانید:

♣ انواع سیستم‌های گرمایشی خانگی؛ کاربردها، مزایا و معایب

♣ انواع پکیج برقی شوفاژ

اصول سیستم لوله کشی در وسیله گرمایشی آبگرمکن

سیستم های لوله کشی آب تمیز را ارائه می‌دهند، فاضلاب را حذف می‌کنند و آب گرم را برای دوش، لباسشویی و ظروف فراهم می‌کنند. اما مشکلاتی مثل نشتی، نداشتن آب گرم، آب بدبو و … باعث می‌شوند تا ما به فکر خرید لوله جدید باشیم و لوله های قبلی را تعمیر کنیم. لوله های گرمایش آب خانگی برای رساندن آب سرد و انتقال آب گرم از قطعه‌ای به نام فیکسچر استفاده می‌کنند. همچنین راه های مختلفی برای انجام آن وجود دارد.

سیستم لوله کشی ایجاد آب گرم

همه دوست دارند صبح یا عصر دوش آب گرم داشته باشند. شما فقط شیر آب را باز می‌کنید و آب گرم را تحویل می‌گیرید، زیرا که لوله کشی شما به آبگرمکن متصل است. آبگرمکن دارای دو لوله است که یکی آب سرد را می‌رساند و دیگری آب گرم را به وسایل، دوش یا وسایل برقی منتقل می‌کند.

سیستم های لوله کشی گردش مجدد

همچنین می‌توان از لوله‌ها برای گردش مجدد استفاده کرد. این روشی است که اغلب برای تحویل سریع و آب گرم به کار می‌رود. در اینجا از سیستم دو لوله‌ای استفاده می‌کنند؛ یکی که آب را از آبگرمکن به سینک می‌رساند، و دیگری که آب استفاده نشده را یک بار دیگر به آبگرمکن می‌برد. این چرخه ساده به نظر می‌رسد، اما اینطور نیست. همه چیز در مورد حفظ گردش آب از طریق سیستم لوله کشی با استفاده از پمپ گردش است.

سیستم های لوله کشی کمکی

از این سیستم برای تحویل سریع آب گرم نیز استفاده می‌شود، اما به جای استفاده از سیستم چرخش و پمپ، معمولا یک بخاری کوچک در محل سرویس نصب می‌شود. بنابراین، به جای انتظار برای آب گرم از آبگرمکن مرکزی، این بخاری کوچک و طول لوله کوتاه، تحویل فوری را تضمین می‌کند. لوله‌های این سیستم‌ها تا حدودی ساده به شمار می‌روند. همه چیز به لوله‌هایی برمی‌گردد که از بخاری به مخزن و از مخزن به سینک خانه می‌روند. با این حال، انرژی بسیار بیشتری مصرف می‌کند، نیاز به سوخت را افزایش می‌دهد و ممکن است هزینه‌های ماهانه را به طور تصاعدی افزایش دهد. با این حال، اغلب برای خانه‌هایی که تقاضای آب کمتر است، بهتر محسوب می‌شود.

انواع لوله کشی سیستم‌های گرمایشی در ساختمان

سیستم‌های لوله کشی، میتوانند در ساختمان‌ها با توجه تعداد طبقات و عوامل دیگر متنوع باشند.

اکنون که می‌دانید لوله کشی و گرمایش آب به همراه یکدیگر کار می‌کنند، وقت آن فرا رسیده است که با انواع لوله سیستم لوله کشی گرمایشی آشنا شوید.

• مسی
• فولاد گالوانیزه
• لوله PEX
• PVC
• CPVC

در ادامه به موارد کاربرد هریک از سیستم‌های لوله کشی گرمایشی و مزایا و معایب هرکدام میپردازیم.

لوله کشی مسی

لوله‌های مسی می‌توانند تا 40 سال عمر کنند و بسیار مقاوم هستند. با این حال، مدیریت و نصب آن نیز می‌تواند کمی مشکل باشد. به طور معمول مس در برابر مواد شیمیایی و سایر آلاینده‌ها بسیار مقاوم است. همچنین خوردگی در لوله های مسی کمتر اتفاق می‌افتد،‌ آب را به خوبی گرم نگه می‌دارند و به سیستم تحویل می‌دهند. استفاده از این نوع لوله کشی برای گرم کردن خطوط آب همیشه انتخاب خوبی است، اما قیمت آن می‌تواند بسیار دلهره آور باشد. نه تنها هزینه اولیه مس بالاست، بلکه هزینه نصب آن نیز بیشتر است. زیرا به اتصالات فشاری برای اتصال لوله‌ها نیاز دارد. مس، برای سیستم‌های لوله‌کشی کمکی در بخاری عالی است، زیرا این سیستم‌ها به نصب ساده‌تر اما عملکرد گرمایش عالی‌ای نیاز دارند که مس ارائه می‌کند.

مزایای لوله کشی مسی

• بسیار قابل اعتماد، بادوام و مقاوم
• آب را با آلاینده‌ها یا زنگ زدگی آلوده نمی‌کند
• عایقی مناسب که آب را همیشه گرم نگه می‌دارد

معایب لوله کشی مسی

• گران‌تر از سایر گزینه‌ها
• سنگین‌تر و انعطاف پذیری کمتر برای سیستم‌های چرخش مجدد

فولاد گالوانیزه در لوله‌کشی آب گرم

فولاد گالوانیزه یکی از مواد استاندارد مورد استفاده برای تاسیسات لوله کشی آب گرم خانه است و تقریبا به اندازه مس به کار می‌رود. برای آبگرمکن به طور استثنایی کار می‌کند، اما در دراز مدت بیشتر مستعد زنگ‌زدگی است. برای آبگرمکن، فولاد گالوانیزه ممکن است بسیار خوب عمل کند. با این حال، از آنجایی که احتمال تولید زنگ وجود دارد، بهترین انتخاب نیست. از طرف دیگر، لوله های فولادی گالوانیزه ممکن است حتی بیشتر از مس، تا 100 سال بدون مشکل دوام بیاورند. فولاد گالوانیزه هم برای سیستم‌های کمکی و هم برای سیستم های چرخشی مجدد عالی است. با این حال، به دلیل ایجاد اثرات تغییر آب، مانند قبل استفاده نمی‌شود. برخی از گزینه های گالوانیزه نوآورانه‌ای وجود دارند که برای دستگاه‌های گرم کننده آب سالم‌تر و مفیدتر محسوب می‌شوند.

مزایای لوله گالوانیزه

• دوام و مقاومت شگفت انگیزی را ارائه می‌دهد.
• عایق و انتقال حرارت عالی را ارائه می‌دهد.
• نصب راحت تر از مس.

معایب لوله گالوانیزه

• ممکن است باعث تغییر رنگ آب شود
• تقریبا به اندازه مس گران است

لوله کشی PEX در سیستم‌های گرمایشی

PEX را می‌توان جزو جدیدترین سیستم لوله کشی ساختمان در ایران دانست. پکس نوعی پلاستیک است که از پلی بوتیلن مخلوط با پلی اتیلن تشکیل می‌شود. این نوع لوله فوق العاده انعطاف‌پذیر است، بنابراین نصب آن ساده می‌شود. در حالی که به دلیل مدیریت آسان و جا دادن آن در خانه‌ها فوق العاده است، اما دقیقا بهترین انتخاب برای آبگرمکن به حساب نمی‌آید؛ این لوله آب را گرم نگه می‌دارد، اما نمی‌توان آن را مستقیما به آبگرمکن متصل کرد. زیرا ممکن است در طول زمان تحت تاثیر دمای بالا قرار گیرد.

بنابراین، شما باید از آن به عنوان یک مقاوم سازی یا افزودنی به لوله موجود استفاده کنید یا به جای آن، بخشی از مواد مقاوم دیگر را مستقیما به آبگرمکن متصل کنید. با این حال لوله پکس در برابر گرما مقاوم است و تا زمانی که مستقیم به منبع گرما متصل نباشد، می‌تواند سال‌ها قبل از نشان دادن علائم سایش دوام آورد. این لوله برای یک سیستم گردش مجدد عالی عمل می‌کند، زیرا ارزان‌تر از مس و فولاد است و در عین حال انعطاف پذیری عالی را برای نصب آسان‌تر ارائه می‌دهد.

مزایای لوله PEX

• تطبیق پذیری شگفت انگیز برای سیستم‌های گردش مجدد.
• نسبت به PVC یا CPVC در برابر حرارت مقاوم‌تر است.
• انعطاف پذیری و استحکام عالی، امکان خم شدن بدون کوپلینگ.
• برای آب سرد نیز عالی است.

معایب لوله PEX

ممکن است آب گرم را به دلیل ترکیبات شیمیایی سنگین آلوده کند.

کاربرد لوله PVC در لوله‌کشی ساختمان

پی وی سی، پلاستیکی و به رنگ سفید یا خاکستری است که بسته به کاربرد خود، ضخامت، قطر و پیکربندی‌های مختلفی دارد. این لوله پرکابرد، با دوام و قابل اعتماد است. همچنین PVC نسبت به گزینه‌های دیگر هزینه کمتری دارد و در عین حال کیفیت آن بالا است. ولی PVC آلاینده‌های بسیار بیشتری را در داخل ایجاد می‌کند و در عین حال مقاومت کمی در برابر آب داغ دارد. معمولا PVC برای لوله کشی آب سرد بهتر است، زیرا در سیستم‌های آب گرم می‌تواند تغییر شکل دهد. اگر قصد دارید از پی وی سی برای لوله کشی سیستم‌های گرمایشی خود استفاده کنید، توصیه می‌کنیم این کار را روی سیستم گردش مجدد انجام دهید. برای سیستم‌های مخزن که خیلی نزدیک به آبگرمکن قرار دارند، ممکن است در نهایت مشکلات زیادی ایجاد کنند. لوله PVC را در کنار فولاد یا مس برای انعطاف‌پذیری بیشتر در سیستم لوله کشی به کار می‌برند.

مزایای لوله PVC

• زنگ و خوردگی ایجاد نمی‌کند.
• مقرون به صرفه‌تر از هر گزینه دیگر.
• نصب بسیار آسان به دلیل انعطاف پذیری عالی.

معایب لوله PVC

• به اندازه گزینه‌های دیگر مقاومت نمی‌کند یا دوام نمی‌آورد.
• ممکن است باکتری‌ها و سایر آلاینده‌ها را رشد دهد.
• برای اتصال مستقیم به بخاری مفید نیست و ممکن است استحکام خود را از دست بدهد.

(CPVC ) پلی وینیل کلرید کلردار در تاسیسات ساختمانی

CPVC، از همان ماده PVC ساخته می‌شود، اما با کلر اضافی خود دوام و مقاومت بیشتری در برابر آلاینده‌ها و خوردگی ایجاد می‌کند. همچنینCPVC، باعث یکنواخت شدن لوله‌های آب تمیز می‌شود و با آب سرد و گرم به طور موثر کار می‌کند. یکی از بهترین مزایای CPVC، این است که عایقی عالی دارد. همچنین، ارزان‌تر از مس و گالوانیزه است. اما انعطاف‌پذیری چشمگیری را ارائه می‌دهد که هیچ یک از این‌ها نمی‌توانند ارائه دهند. چه یک سیستم چرخشی مجدد باشد و چه سیستم کمکی، CPVC ممکن است بهترین انتخاب شما باشد. با این حال، علیرغم اینکه برای آب سرد و گرم مناسب است، مانند فولاد یا مس بادوام یا مقاوم نیست.

مزایای لوله CPVC

• کلر اضافی باعث دوام بیشتر لوله‌ها و قابل شرب شدن آب می‌شود.
• نصب آسان.
• انعطاف پذیرتر از PVC.
• عالی برای آب گرم یا سرد.

معایب لوله CPVC

• برای مکان هایی که یخ می‌زنند توصیه نمی‌شود، زیرا اگر خیلی سرد باشد ممکن است شکافته شود.
• قابل بازیافت نیست.

انواع اتصالات سیستم لوله‌کشی ساختمان

• اتصالات لحیم کاری: برای اتصال لوله‌های مسی با لحیم کاری، از طریق فلاکس، لحیم کاری و مشعل استفاده می‌شود.
• اتصالات رزوه ای: این‌ها می‌توانند از فولاد، پلاستیک و مس ساخته شوند. برای اتصالات، از دوپ لوله یا نوعی آب بندی مثل تفلون استفاده می‌کنند.
• اتصالات جوش حلّال: برای اتصال لوله‌های پلاستیکی مربوطه و چسباندن با سیمان استفاده می‌شود.
• اتصالات فشرده سازی: این اتصالات به جای چسب یا لحیم کاری از حلقه فشرده سازی استفاده می‌کنند و پلاستیک، مس یا ترکیبی را به هم متصل می‌کنند.

نکته: هنگام اتصال لوله های گالوانیزه و مسی، برای جلوگیری از الکترولیز از یونیون دی الکتریک استفاده کنید. همچنین جهت تعمیر آسان و سریع لوله، توصیه می‌شود از اتصالات فشاری استفاده کنید، زیرا به کار بردن آنها بسیار آسان است.

برای انتخاب سیستم لوله کشی وسایل گرمایشی ساختمان، باید از لوله و اتصالاتی استفاده کرد که مناسب عبور آب داغ از سیستم‌های گرمایشی باشند و به سلامتی هم آسیب نزنند. در این مقاله به معرفی انواع لوله کشی سیستم‌های گرمایشی و مزایا و معایب هرکدام پرداختیم. اگر سوالی در خصوص لوله کشی آب گرم ساختمانی دارید در کامنت‌ها بپرسید.